Wanneer je een website maakt is het heel belangrijk om rekening te houden met je eindgebruiker. Dit kan bijvoorbeeld door een duidelijk kleurenschema te gebruiken of door je website gebruiksvriendelijk te maken. In dit artikel duiken we wat dieper in de psychologie van webdesign en behandelen we de Gestaltprincipes en kijken we hoe jij ze kan toepassen in je webdesign.
Wat zijn Gestaltprincipes?
De Gestaltpsychologie is een vorm van psychologie die in het begin van de 20ste eeuw opkwam. Max Wertheimer, de belangrijkste psycholoog van deze beweging publiceerde in 1923 de Gestaltprincipes van perceptie in een psychologisch vaktijdschrift. Deze principes beschrijven hoe onze hersenen visuele informatie verwerken en vervolgens omzetten in een totaalbeeld (Gestalt). Het Duitse woord Gestalt betekent gestalte, figuur of vorm.
De menselijke perceptie werkt zo dat we in eerste instantie een geheel zien en daarna pas de afzonderlijke elementen. Zonder de waarneming van het geheel is er geen waarneming van de elementen.
De zeven Gestaltprincipes op een rij:
- wet van pregnantie of eenvoud (simplicity)
- wet van geslotenheid of invulling (closure)
- wet van dichtheid (proximity)
- wet van gelijkheid (similarity)
- wet van uniforme samenhang (good form)
- wet van goede voortgang (continuity)
- wet van gemeenschappelijk doel (common fate)
Wet van pregnantie of eenvoud
Deze wet is het basisprincipe van onze waarneming van groeperingen. We interpreteren een vorm op de eenvoudigste manier, als één geheel. Als je bijvoorbeeld een foto van een menselijk hoofd bekijkt, zie je in eerste instantie geen afzonderlijke neus, oren en mond, maar interpreteren dit automatisch als een gezicht.
Volgens de wet van pregnantie kiest ons brein in eerste instantie voor de meest eenvoudige interpretatie, in dit geval de twee overlappende vierkanten in afbeelding 1. Er is echter nog een andere minder voor de hand liggende interpretatie mogelijk, de twee L-vormen die je kunt zien in afbeelding 2.
Zoals je nu weet hebben we de neiging om afbeeldingen zo eenvoudig mogelijk waar te nemen. We zijn ook beter in staat om deze eenvoudige figuren te onthouden dan complexe figuren. Houd hier rekening mee voor je website door ontwerpen zo eenvoudig mogelijk te maken.
Wet van geslotenheid of invulling
Incomplete afbeeldingen zien we automatisch toch als een geheel; we denken er ontbrekende dingen bij. Dit geldt vooral voor eenvoudige vormen en vormen die we al als compleet beeld in ons geheugen hebben.
Door het principe van geslotenheid zien we hier een vierkant, terwijl het eigenlijk gewoon een lijn is.
Je kunt gebruik maken van deze wet in uw design door met zo min mogelijk elementen vormen te suggereren die de kijker kan aanvullen. Dit vergroot de aantrekkelijkheid van een ontwerp. Zorg er echter wel voor dat het niet te vaag wordt en dat de boodschap overkomt.
Wet van dichtheid
Elementen die dicht bij elkaar staan zien we snel als een eenheid. We zien ze als een afzonderlijke groep, hoe dichter bij elkaar hoe sterker het verband.
Zoals je kunt zien lijken de rechthoeken die dicht bij elkaar staan bij elkaar te horen.
De wet van dichtheid kan je goed gebruiken om relaties aan te geven in jouw design. Bijvoorbeeld als een stuk tekst en een afbeelding dicht bij elkaar staan, verwacht de bezoeker dat deze bij elkaar horen.
Wet van gelijkheid
Dit is het principe van gelijkenis. Elementen die op elkaar lijken door bijvoorbeeld dezelfde kleur, vorm of grootte zien we als eenheid.
De oranje bolletjes en rechthoek vormen samen een groep door het gebruik van kleur
Hier zijn ook twee afzonderlijke groepen te zien, nu door middel van vorm.
Gebruik gelijkheid om verwantschap tussen elementen aan te tonen in uw ontwerp. Bijvoorbeeld aan verwante knoppen op jouw website; vergelijkbare functies hebben dezelfde soort knop.
Wet van uniforme samenhang
Dit principe is een recente aanvulling op de Gestaltwetten en lijkt op het principe van gelijkheid. Bij dit principe kun je verwantschap maken door twee methoden:
- gemeenschappelijke vlakken
- verbindingslijnen
Door het gebruiken van verbindingslijnen vormen de paarse en de oranje cirkels een duidelijke groep.
Door het gebruik van een grijze achtergrond zie je ook hier groepen ontstaan.
Gebruik verbindingslijnen om extra verwantschap tussen elementen te geven, zodat het nog duidelijker wordt. De gemeenschappelijke achtergrond kan je als noodgreep gebruiken als de elementen in eerste instantie niet visueel een groep vormen.
Wet van goede voortgang
Dit wordt ook wel de wet van continuïteit genoemd. Elementen die hetzelfde pad volgen worden als een groep gezien.
Desondanks het gat in het midden zien we een goede voortgang van de lijn. We zien het als een geheel terwijl het twee aparte elementen zijn.
Gebruik het principe van de goede voortgang om samenhang tussen elementen in een ontwerp duidelijk te maken. Om dit te bereiken lijn je elementen uit op een denkbeeldige lijn.
Wet van gemeenschappelijk doel
Objecten die een gelijke beweging of bestemming hebben zien we als een groep.
Wanneer de O’s en X’s stil naast elkaar staan groeperen ze met gelijkheid.
Echter wanneer een mix van O’s en X’s bewegen in dezelfde richting worden ze gegroepeerd door gemeenschappelijk doel.
Conclusie
De Gestaltprincipes zijn dus zeker belangrijk voor een website en dragen dus veel bij aan een goede gebruiksvriendelijkheid. Kijk voor jezelf of je deze principes op je eigen of andermans website kan herkennen en identificeren.
Kom je er toch niet helemaal uit? Wij helpen je graag.
Bel gerust of stuur een WhatsApp bericht naar: +31 6 347 017 45
Of email: orbisary@gmail.com
